Fernando Santos (1954) u prezantua sot (të martën) në PGE Narodowy si trajner i kombëtares polake. Kontrata u nënshkrua për dy cikle kualifikuese – për Euro 2024 dhe Kupën e Botës 2026.
“Javët e fundit kanë qenë mjaft të trazuara për ne. Na u desh të bënim një zgjedhje shumë të vështirë, i kushtuam shumë punë, por sot arritëm në destinacionin tonë. Si president i Federatës Polake të Futbollit, mendoj se mund të përballojmë të zgjedhim më të mirën nga përzgjedhësit e disponueshëm. Si federatë jemi gati për këtë.
Ne donim që përzgjedhësi të kishte përvojë pune në përfaqësi, në mënyrë që të mos e mësonte këtë rol në një organizëm të gjallë. Ne kemi marrë parasysh edhe sukseset e arritura dhe karizmën. Sot kemi një trajner që i plotëson të gjitha këto kushte. Fernando Santos drejtoi dy ekipe kombëtare: Portugalinë dhe Greqinë. Ai ka fituar Kampionatin Evropian dhe Ligën e Kombeve. Ai ka punuar me futbollistë të mëdhenj, yje të futbollit botëror. Është gjithashtu jashtëzakonisht e vlefshme – shtoi presidenti i Federatës Polake të Futbollit. Fernando Santos dhe e gjithë familja e tij shpërngulen në Varshavë. Përveç kryerjes së përfaqësimit, ai do të na ndihmojë gjithashtu të zhvillojmë një program trajnimi për të rinjtë, i cili është shumë i rëndësishëm për ne. Veprën e tij do ta vlerësojmë vetëm pas një kohe. Ne gjithashtu donim që trajnerët polakë të ishin në stafin trajnues që do të mësonin. Më vonë ata do të kenë mundësinë që njohuritë e marra t’i përdorin në punën e tyre. Unë besoj fuqishëm se trajneri i ri do t’i sjellë shumë të mira skuadrës dhe gjithë futbollit polak. Objektivi numër një është kalimi në turneun final të Kampionatit Europian dhe kjo është ajo që ne fokusohemi së pari”, – tha Cezary Kulesza, presidenti i Kombëtares Polake të Futbollit, në një konferencë për shtyp.
Gjatë konferencës së parë për shtyp, portugezi foli për disa tema mjaft të rëndësishme dhe interesante.
“Fillimisht, dua të falënderoj presidentin për besimin që më dha mua dhe kolegëve të mi. Është një nder i madh për ne, sepse po flasim për një vend të madh, për një histori dhe kulturë jashtëzakonisht të pasur. Edhe futbolli polak ka një histori që shënoi brezin tim. Unë e kam ndjekur prej vitesh. Ndeshjet kundër Polonisë kanë qenë gjithmonë shumë të vështira. Kombëtarja ka shumë lojtarë cilësorë, i përket majave të botës. Është një nder për mua të vazhdoj karrierën time në një vend kaq të mrekullueshëm. Prej sot jam polak, jam njëri prej jush. Dhe ne do të bëjmë gjithçka për t’u dhënë polakëve shumë gëzim. Do të duhet shumë punë, por ne jemi gati për të. Do të jetoj në Varshavë, dua të njoh mirë vendin, kulturën dhe mentalitetin e polakëve. Për mua, kontakti me njerëzit është shumë i rëndësishëm.
Do të doja t’ju falënderoja për formën në të cilën u mirëpritëm. Ndihemi si në shtëpi dhe fillojmë të punojmë menjëherë. Duhet të krijojmë kushte, zakone për të punuar së bashku dhe ky është projekti im. E jap fjalën që do të punoj me ambiciozitet, me besim. Nuk më pëlqen fjala “unë”. Më pëlqen “ne”. Pa trajner nuk ka lojtarë, pa lojtarë nuk ka trajner. Unë besoj në mbështetjen e të gjithë polakëve dhe mediave. Ne do të punojmë shumë për të sjellë shumë gëzim. Lumturia nuk bie nga qielli, duhet ta fitosh. Jam i bindur se do t’ia arrijmë objektivit për përfaqësim dhe të gjithë polakëve.” , – deklaroi Fernando Santos në momentin e prezantimit.
Inxhinier me arsim, trajner me profesion që nga viti 1987. Në këtë profesion fitoi kampionatin europian, fitoi UEFA Nations League, ishte kampion portugez, dy herë fitues i Kupës së Portugalisë dhe fitues i Kupës së Greqisë. Tashmë 68-vjeçari do të drejtojë kombëtaren polake.
Fernando Santos nuk ishte një futbollist i madh, edhe pse ai luajti futboll profesionalisht për disa vite. Ai lindi në Lisbonë dhe hapat e parë i hodhi në Operario lokale, prej nga u transferua te Benfica si 17-vjeçar. Megjithatë, ai nuk debutoi për ekipin e parë të Shqiponjave. Pas dy vitesh, ai shkoi në GD Estoril Praia, ku kaloi 14 vjet, me një pushim njëvjeçar për CS Maritimo në sezonin 1979/80. Në futbollin e të rriturve, ai luajti 242 ndeshje dhe shënoi 4 gola. Ky i fundit, numri modest nuk duhet të jetë befasues, pasi Santos luajti kryesisht si mbrojtës. Kjo ndikon edhe në punën e tij si trajner. Ekipet e drejtuara nga portugezët karakterizohen kryesisht nga kujdesi për të siguruar aksesin në portën e tyre.
Pas daljes në pension në vitin 1987, Fernando Santos u bë ndihmës trajner në Estoril “të tij” dhe pas disa muajsh ai ishte tashmë trajneri i parë i saj. Ai e futi këtë skuadër nga liga e tretë në ligën më të mirë dhe në vitin 1994 e ndërroi punëdhënësin në Estrela de Amadora. Konkretisht, ai ndryshoi një … nga dy punëdhënësit, sepse deri në vitin 1998 Fernando Santos kombinoi drejtimin e ekipeve të futbollit me mbikëqyrjen e departamentit teknik të njërit prej hoteleve. E bëri të mundur edukimin e tij teknik dhe titullin inxhinier.
Ishte në vitin 1998 kur ai hyri në sallonet e futbollit dhe nuk kishte kohë dhe nevojë për të fituar para shtesë pas orëve. Fernando Santos mori përsipër një nga klubet më të famshme jo vetëm në Portugali, por edhe në Evropë – FC Porto. Në sezonin e parë me “Dragons” fitoi kampionatin kombëtar. Dy vitet e ardhshme sollën dy vende si nënkampionë dhe dy Kupa të Portugalisë.
Në verën e vitit 2001, Santos u largua për në Greqi dhe për dekadën e ardhshme ai qarkulloi mes klubeve nga ai vend dhe vendlindja e tij. Ai drejtoi me radhë AEK Athinë, Panathinaikos Athinë, Sporting Lisbonës, sërish AEK, Benfica dhe PAOK Selanik. Ai u vlerësua katër herë si trajneri më i mirë i sezonit në ligën vendase, si dhe u zgjodh si trajneri më i mirë i dekadës së parë të shekullit të 21-të. Dhe megjithëse klubet greke të drejtuara nga Santos kishin vetëm një trofe – kupën e Greqisë të fituar nga AEK në sezonin 2001/02 – trajneri portugez u vlerësua aq shumë atje sa kur, pas Kupës së Botës 2010, grekët po kërkonin një pasardhës të trajneri i tyre Otto Rehhagel ia besuan këtë rol vetëm atij. Santos e futi ekipin në Euro 2012, ku u largua nga grupi, ndër të tjera, falë barazimit 1-1 me Poloninë. Në çerekfinale në Gdańsk, gjermanët rezultuan më të mirë, duke fituar 4:2. Ecuria e skuadrës në turneun në Poloni dhe Ukrainë u konsiderua një sukses në Greqi dhe u zgjat kontrata me Santos. Grekët gjithashtu u kualifikuan në turneun tjetër të madh – Botërorin në Brazil – pa ndonjë problem të madh (balanca 8-1-1). Edhe pse humbën ndeshjen e parë me Kolumbinë (0:3), por më vonë barazimet me Japoninë (0:0) dhe fitorja ndaj Bregut të Fildishtë (2:1 falë golit të penalltisë në kohën e shtuar të Jorgos Samaras) mjaftuan për të dalë jashtë. grup për herë të parë në një Kupë Bote. Në 1/8 e finales u përballën me Kosta Rikën. Ata e humbën këtë ndeshje historike me penallti. Santos shikonte nga dhoma e zhveshjes, pasi u përjashtua nga arbitri për mosbindje pak para fillimit. Pak orë pas përplasjes me Kosta Rikën, ai tashmë po kthehej në Greqi, por vetëm për të bërë gjërat dhe për t’u kthyer në vendlindje. Santos nuk i është vazhduar kontrata me federatën greke.
Në Brazil, kombëtarja portugeze e drejtuar nga Paulo Bento shkaktoi një zhgënjim të madh te tifozët e saj. Ajo e filloi turneun me një humbje 4-0 ndaj Gjermanisë. Më pas pati një barazim me SHBA-në (2:2) dhe një fitore ndaj Ganës (2:1), por – ndryshe nga grekët – portugezit nuk i mjaftuan katër pikët për të kaluar në fazën eliminatore. Skuadra e Bentos filloi keq edhe në kualifikueset e Euro 2016. Humbja 0-1 ndaj Shqipërisë në inaugurim i kushtoi 45-vjeçarit vendin e punës. Ai u pasua nga Fernando Santos.
Trajneri me përvojë qetësoi humorin. Ai fitoi ndeshjen e tij të parë kundër Danimarkës 1-0 dhe më vonë udhëhoqi ekipin në turneun final. Dhe ajo që ndodhi në fusha në Francë, shumica e tifozëve ndoshta e mbajnë mend mirë. Portugalia u bë kampione e Evropës, ndër të tjera, falë eliminimit të Polonisë në çerekfinale pas një serie goditjesh penallti. Ishte një turne fantastik i realizuar nga skuadra e Santos. Në fazën e grupeve, portugezët barazuan të tria ndeshjet (1-1 me Islandën, 0-0 me Austrinë, 3-3 me Hungarinë) dhe kaluan me sukses në fazën e 16-të nga vendi i tretë. Në 1/8 e finales eliminuan Kroacinë pas kohës shtesë, më pas pati një ndeshje me Poloninë dhe në gjysmëfinale fitoi 2-0 ndaj Uellsit. Ishte e vetmja ndeshje në turne që Portugalia fitoi pas 90 minutash lojë. Për të mposhtur Francën në finale (1:0) nevojiteshin kohë shtesë. Fernando Santos u nderua me Urdhrin e Meritës në vendin e tij për drejtimin e ekipit kombëtar në Kampionatin Evropian.
Portugalia fitoi gjithashtu edicionin e parë të Ligës së Kombeve të UEFA-s nën drejtimin e Santos. Në tre turnetë e fundit të mëdhenj, megjithatë, ajo nuk bëri përshtypje. Ajo përfundoi Kupën e Botës 2018 dhe Euro 2020 në 1/8 finale, dhe Kupën e Botës në Katar në çerekfinale. Pas tyre, Santos u shkarkua.
Ai do të përballet me sfidat e radhës me kombëtaren polake. Më 24 janar 2023 u prezantua si trajneri i ri i bardhekuqve.
